Τι είναι η Βαρηκοΐα ;
Η βαρηκοΐα είναι η μείωση της ακουστικής ικανότητας ενός ατόμου. Ενώ η εμφάνισή της στους ενήλικες σχετίζεται κυρίως με την κοινωνική απομόνωση, το άγχος ή την μελαγχολία, στα παιδιά έχει αντίκτυπο κυρίως στη γλωσσική τους ανάπτυξη.
Ήδη από τους πρώτους μήνες της γέννησης ένα παιδί τυπικής ανάπτυξης ανταποκρίνεται στους ήχους, γυρίζει το κεφάλι του προς την ηχητική πηγή και ικανοποιείται στο άκουσμα της φωνής της μητέρας του. Αργότερα, και μέχρι να κλείσει τον πρώτο χρόνο ζωής δείχνει ιδιαίτερη προσοχή σε παιχνίδια που παράγουν ήχους, του αρέσουν τα τραγούδια και ανταποκρίνεται σε αυτά προσπαθώντας να μιμηθεί τους ήχους που ακούει. Έτσι ξεκινάει η γλωσσική του ανάπτυξη. Το παιδί ακούει ήχους από το περιβάλλον ή ακούει την ομιλία και προσπαθεί να την μιμηθεί.
Ενδείξεις ελλειμματικής ακοής στο παιδί
Από 6 έως 12 μηνών
- Δεν κλείνει απότομα τα βλέφαρα στο άκουσμα ενός δυνατού, ξαφνικού ήχου.
- Δεν στρέφει εκούσια το κεφάλι προς την πηγή του ήχου.
- Δεν βρίσκει ενδιαφέρον σε παιχνίδια που κάνουν θόρυβο.
- Δεν αντιδρά όταν φωνάζουν το όνομά του.
- Δεν βγάζει φωνές και δεν λέει τις πρώτες του λέξεις από το 1ο έτος.
Από 12 έως 30 μηνών
- Φτωχό λεξιλόγιο (κάτω των 20 λέξεων).
- Δεν κάνει προτάσεις.
- Δεν έχει αναπτύξει καθόλου ομιλία.
Εάν παρατηρείτε κάποια ή κάποιες από τις παραπάνω συμπεριφορές, τότε κρίνεται απαραίτητη η επίσκεψη σε έναν ωτορινολαρυγγολόγο ο οποίος θα πραγματοποιήσει ακουολογικό έλεγχο για να διαπιστώσει τυχόν ελλείμματα ακοής.
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στη διαταραχή της ακοής
Ο λογοθεραπευτής έχει ως στόχο την ενίσχυση της ακουστικής αντίληψης και επεξεργασίας, τη βελτίωση της κατανόησης και της παραγωγής του λόγου (με ή χωρίς ακουστικά βαρηκοΐας ή κοχλιακού εμφυτεύματος).
Σε μικρού βαθμού βαρηκοΐα το παιδί θα χρειαστεί θεραπεία στην αντίληψη και άρθρωση μερικών φωνημάτων. Σε μετρίου βαθμού βαρηκοΐα, θα χρειαστεί εντατικότερη θεραπεία στην άρθρωση, στο λεξιλόγιο, στη δομή της πρότασης. Σε μεγάλου βαθμού βαρηκοΐα και την κώφωση, ο λόγος δεν κατακτάται αυτόματα και χρειάζεται εντατική θεραπεία και διδασκαλία.
Ένας από τους βασικούς στόχους του λογοθεραπευτή είναι η κατάκτηση της ακουστικής αντίληψης και επεξεργασίας των φωνημάτων, συλλαβών, λέξεων και προτάσεων χωρίς τη χειλεωανάγνωση (στις περιπτώσεις που είναι εφικτό!).
Παράλληλα με το εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης, είναι απαραίτητη η συμμετοχή των γονιών στην ενίσχυση της ακουστικής αντίληψης και επεξεργασίας στο σπίτι! Μέσα από καθημερινές δραστηριότητες και παιχνίδι τα παιδιά βελτιώνουν την ακουστική τους αντίληψη.
Τόσο ο τρόπος παρέμβασης όσο και η πρόοδος εξαρτώνται από παράγοντες όπως το βαθμό του ελλείμματος, την ηλικία που άρχισε η αποκατάστασή του, το νοητικό επίπεδο του παιδιού κ.α.. Είναι σημαντικό η παρέμβαση να ξεκινά από τη μικρότερη δυνατή ηλικία. Για το λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση, δηλαδή ένας προληπτικός έλεγχος της ακοής από τη γέννηση του παιδιού.
