Τι εννοούμε με τον όρο ακουστική επεξεργασία ;
Ο όρος «ακουστική επεξεργασία» αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο το κεντρικό νευρικό μας σύστημα (ΚΝΣ) χρησιμοποιεί τις πληροφορίες που λαμβάνει από την ακουστική οδό. Η αποτελεσματική ακουστική επεξεργασία είναι θεμελιώδης για τη λεκτική επικοινωνία και περιλαμβάνει τους ακόλουθους μηχανισμούς που βοηθούν στην οργάνωση, διάκριση, ανάλυση, μετατροπή και ερμηνεία του ακουστικού ερεθίσματος:
- Ανάκληση και οργάνωση.
- Ακουστική διάκριση.
- Ακολουθία/ Σειροθέτηση
- Ερμηνεία.
- Σύνθεση.
Η ακουστική επεξεργασία και οι διαταραχές στην παιδική ηλικία, είναι ένα ζήτημα το οποίο απασχολεί όλο και περισσότερο τους ειδικούς που ασχολούνται με το κομμάτι της ακοής , με στόχο την ταχύτερη διάγνωση και την αποτελεσματικότερη του προβλήματος.
Τι είναι η διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ);
Η διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ) αφορά ακουστικό έλλειμμα που επηρεάζει την κατανόηση και την επικοινωνία. Δεν συνδέεται με την ευφυΐα, τη μνήμη ή τις γλωσσικές διαταραχές.
Τα άτομα με ΔΑΕ δυσκολεύονται να επεξεργαστούν, να ερμηνεύσουν και να κατανοήσουν την ομιλία. Στους παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγονται το οικογενειακό ιστορικό, οι εγκεφαλικές κακώσεις καθώς και ψυχολογικές και γνωστικές διαταραχές.
Ποιοι είναι όμως οι παράγοντες εκείνοι που αυξάνουν τον κίνδυνό για ΔΑΕ στα παιδιά;
Οι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες διάγνωσης ΔΑΕ σε παιδιά είναι η παρουσία χρόνιων μέσων ωτίτιδων και οι επαναλαμβανόμενες μολύνσεις του αναπνευστικού συστήματος, τα γενετικά ή επίκτητα νευρολογικά σύνδρομα και οι αναπτυξιακές διαταραχές.
Τα κύρια συμπτώματα με τα οποία γίνεται αντιληπτή μία τέτοια διαταραχή είναι:
- Δυσκολίες στην κατανόηση της ομιλούμενης γλώσσας όταν υπάρχει θόρυβος, όταν το άτομο βρίσκεται σε σύνθετα ακουστικά περιβάλλοντα και όταν η ομιλία που παράγεται από τον συνομιλητή του είναι διαταραγμένη.
- Δυσκολίες διάκρισης ομιλίας, όπου κυριαρχούν δυσκολίες του ατόμου να θυμηθεί ή/και να επαναλάβει λέξεις που ακουστικά μοιάζουν.
- Δυσκολίες στην ακουστική μνήμη/ δυσκολίες εστίασης προσοχής όπου είναι χαρακτηριστικές οι δυσκολίες του ατόμου να θυμηθεί οδηγίες που άκουσε λίγο πριν, καθώς και οι δυσκολίες συγκέντρωσης όταν υπάρχει θόρυβος.
- Δυσκολίες εντοπισμού του ήχου, κατά τις οποίες το άτομο δεν μπορεί εύκολα να εντοπίσει την προέλευση του ηχητικού ερεθίσματος.
- Το άτομο προσπαθεί να «εκμαιεύσει» πληροφορίες από τον συνομιλητή του παρατηρώντας την «γλώσσα του σώματος» και τις εκφράσεις του πρόσωπου του.
Κατά πάσα πιθανότητα, μαζί με τις ακουστικές διαταραχές να υπάρχει και γλωσσική διαταραχή, δυσλεξία, διαταραχές του φάσματος αυτισμού και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής.
Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι από τα 4 στα 10 παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, το 1 , έχει συνδυαστική ακουστική διαταραχή και δυσλεξία. Η έλλειψη κάποιων λειτουργικών δεξιοτήτων επηρεάζει το παιδί τόσο κοινωνικά, όσο και συναισθηματικά και μαθησιακά.
Τρόποι αντιμετώπισης της διαταραχής ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ)
Είναι πολύ σημαντικό, να ανιχνεύεται όσο τον δυνατόν γρηγορότερα μια διαταραχή στην ακοή , καθώς ο χαμένος χρόνος είναι ζωτικής σημασίας για την ιδανικότερη μέθοδο αποκατάστασης. Η έγκαιρη, όμως, και εξατομικευμένη θεραπεία μπορεί να τους εξασφαλίσει μια επιτυχημένη πορεία στο μέλλον. Όσον αφορά μάλιστα ένα παιδί , είναι απαραίτητο να συνδυαστεί με ειδικά θεραπευτικά προγράμματα ενίσχυσης του λόγου και της ομιλίας του, καθώς τις περισσότερες φορές παρατηρείται έλλειψη πάνω σε αυτές τις ικανότητες.
Σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, το συνηθέστερο μέσο διάγνωσης είναι η ακοομετρία καθαρών τόνων , αφού στις περισσότερες περιπτώσεις από αυτήν καθορίζεται και οι επόμενες κινήσεις που θα αποφασίσουν οι ειδικοί με στόχο την αποκατάσταση .
