Η σωστή διατροφή στη βρεφική, νηπιακή και σχολική ηλικία
Στην περίπτωση που μιλάμε για μωρό, το μητρικό γάλα είναι η πιο ιδανική τροφή για το μωρό σας. Είναι η φυσική τροφή που ταιριάζει απόλυτα με τις ανάγκες του και προσαρμόζεται σε αυτές όσο το βρέφος μεγαλώνει.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα μωρά δε χρειάζονται άλλο γάλα ή τροφή τους πρώτους 6 μήνες της ζωής τους και προτείνεται η εισαγωγή στερεών τροφών μετά τους πρώτους 6 μήνες ζωής. Τελευταία, γίνεται μία επιστημονική συζήτηση για εισαγωγή στερεών τροφών από τον 4ο- 5ο μήνα. Έχει σημασία όμως η αναπτυξιακή ικανότητα και ετοιμότητα του βρέφους. Αν το μωρό σας θηλάζει αποκλειστικά συστήνεται να λαμβάνει προληπτικά σταγόνες βιταμίνης D τουλάχιστον τους πρώτους 6 μήνες.
Η εισαγωγή των στερεών τροφών γίνεται παράλληλα με τη συνέχιση του μητρικού θηλασμού. Η χορήγησή τους πρέπει να γίνεται σταδιακά και μπορεί να συνοδευτεί από ποικίλες αντιδράσεις του παιδιού. Αρκετά παιδιά αρχίζουν να τρώνε γρήγορα μεγάλες ποσότητες, ενώ άλλα προσαρμόζονται αργά σ’ αυτή την αλλαγή και χρειάζονται ενθάρρυνση ώστε να φάνε μια ικανοποιητική ποσότητα. Μετά τον 6ο με 8ο μήνα τα στερεά γεύματα είναι 2-3 την ημέρα.
Η σειρά εισαγωγής και το είδος των τροφών δεν έχουν απαραίτητα τόση σημασία και εξαρτώνται από τις διατροφικές συνήθειες των λαών και της οικογένειας. Πρέπει όμως να εξασφαλίζεται η συνολική επάρκεια των θρεπτικών συστατικών. Τέλος, το γεύμα των βρεφών καλό είναι να είναι φρέσκο, καλά παρασκευασμένο και συντηρημένο στη σωστή θερμοκρασία.
Μετά την ηλικία του ενός έτους, τα παιδιά μπορεί να συμμετέχουν στα γεύματα της οικογένειας τρώγοντας σχεδόν ό,τι και τα υπόλοιπα μέλη, με μια μικρή προετοιμασία (λιώσιμο με πιρούνι, κόψιμο σε μικρά κομματάκια). Το πρόγραμμα διατροφής τους συήθως αποτελείται από 3 κύρια γεύματα και 2 ενδιάμεσα.
Μερικές τροφές, όπως ξηροί καρποί, τσίχλες, ποπ-κορν, πατατάκια, λουκάνικα, ολόκληρα σταφύλια, καραμέλες, σκληρά γλυκά, μεγάλα κομμάτια ωμών λαχανικών/φρούτων και σκληρά κομμάτια κρέας, πρέπει να αποφεύγονται στη νηπιακή ηλικία εξαιτίας του κινδύνου πνιγμονής.
Τα παιδιά αυτής της ηλικίας μπορούν να φάνε σε ένα γεύμα μεγάλη ποσότητα τροφής, ενώ σε κάποιο άλλο πολύ λιγότερο. Χαρακτηριστικό της ηλικίας είναι η επιλεκτική διατροφή και οι ιδιοτροπίες σχετικά με το φαγητό. Μπορεί να αρνιούνται ήδη δοκιμασμένες τροφές, να έχουν προτίμηση μόνο σε 4-5 φαγητά ή να παίζουν με το φαγητό τους. Είναι απόλυτα φυσιολογικό να αντιστέκονται στη δοκιμή νέων τροφών. Καλό έιναι να προσφέρετε ποικιλία υγιεινών τροφών σε κάθε γεύμα και να μην ανησυχείτε αν δεν φάει όλη την ποσότητα.
Μετά τον δεύτερο χρόνο, τα παιδιά αρχίζουν να διεκδικούν την αυτονομία τους και τους αρέσει να τρώνε μόνα τους χρησιμοποιώντας τα χέρια τους ή κουτάλι. Χρειάζεται να έχετε υπομονή και μάθετέ τα, όταν μπορούν, να πίνουν από ποτηράκι.
Κατά την σχολική ηλικία εδραιώνονται οι διατροφικές συνήθειες των παιδιών. Οι γονείς ως πρότυπα παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση υγιεινών διατροφικών συμπεριφορών. Παράλληλα όμως, τα παιδιά δέχονται επιρροές από τους συνομηλίκους τους αλλά και τους δασκάλους τους, προπονητές τους, μέσα μαζικής ενημέρωσης και διαχειρίζονται χρήματα για να αγοράσουν φαγητό. Η διατροφή του παιδιού σας πρέπει να είναι ισορροπημένη με επάρκεια θρεπτικών συστατικών και όσο μπορείτε να συμπεριλάβετε τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων.
Πολύ σημαντικό είναι να προσφέρεται φρούτα και λαχανικά εποχής καθημερινά. Αποφεύγετε το πολύ αλάτι, τη ζάχαρη, τα λίπη και τα επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος πχ. αλλαντικά. Περιορίστε την κατανάλωση γλυκών ροφημάτων.
Να θυμάστε ότι στην ηλικία αυτή ένα πρόγραμμα διατροφής που αποτελείται από 3 κύρια γεύματα και 2 ενδιάμεσα είναι επαρκές. Η παράλειψη ενός από τα κύρια γεύματα σχετίζεται με αυξημένο σωματικό βάρος των παιδιών. Είναι σημαντικό ένα τουλάχιστον γεύμα να καταναλώνεται με όλη την οικογένεια.
Το πρωινό αποτελεί ίσως το σημαντικότερο γεύμα της ημέρας. Προσφέρει στο παιδί την απαραίτητη ενέργεια για να ξεκινήσει την ημέρα του και να ανταποκριθεί στις δραστηριότητες του σχολείου. Η παράλειψή του έχει συχετιστεί με αίσθημα κόπωσης, μείωση της ικανότητας συγκέντρωσης που επηρεάζει την επίδοση στο σχολείο και κατανάλωση πιο συχνά τροφών πλούσιων σε ζάχαρη και λίπος.
Προτιμήστε να δώσετε στο παιδί σας, για το σχολείο, φαγητό από το σπίτι. Αν επιλέξει κάποιες φορές να πάρει κάτι από το κυλικείο βοηθήστε το να κάνει υγιεινές επιλογές. Μην ενθαρρύνετε το παιδί σας να τρώει μπροστά στην τηλεόραση ή τον υπολογιστή.
