η ιδιοδεκτικότητα είναι μια άγνωστη αίσθηση
Σκεφτόμαστε συχνά ότι οι μοναδικές μας αισθήσεις είναι η όραση, η ακοή, η όσφρηση, η αφή και η γεύση. Ωστόσο, υπάρχουν άλλα δύο αισθητηριακά συστήματα τα οποία είναι το ιδιοδεκτικό και το αιθουσαίο, τα οποία παρόλο που δεν τα γνωρίζουμε όλοι, παίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στη λειτουργικότητα του οργανισμού μας.
Η ιδιοδεκτικότητα σχετίζεται με την αίσθηση της κατεύθυνσης, της ταχύτητας της κίνησης, της δύναμης των μυών και τη θέση του σώματός μας στο χώρο. Το αιθουσαίο σύστημα μας βοηθάει να ρυθμίζουμε τις κινήσεις μας σε σχέση με τη βαρύτητα, μας βοηθάει στον εντοπισμό της κίνησης της κεφαλής, στον έλεγχο
της ισορροπίας και στον προσανατολισμό μας.
Πιο συγκεκριμένα, η ιδιοδεκτικότητα είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να αναγνωρίζει που είναι το σώμα μας στο χώρο. Ο εγκέφαλος συγκεντρώνει πληροφορίες από όλες τις αισθήσεις μας, οι οποίες στη συνέχεια περνούν από επεξεργασία. Με αυτό τον τρόπο ο εγκέφαλος συγκρίνει αυτές τις πληροφορίες με το χάρτη ή το σχήμα του σώματος που έχει κρατήσει στη μνήμη.
Το αποτέλεσμα είναι πως γνωρίζουμε που είναι, για παράδειγμα, τα άκρα μας χωρίς να τα κοιτάμε. Επίσης μας επιτρέπει να εντοπίζουμε τα αυτιά μας χωρίς τη βοήθεια του καθρέφτη, ή να ξύνουμε την πλάτη μας όταν νιώθουμε ενόχληση σε ένα συγκεκριμένο σημείο. Είναι επίσης δυνατό να επεκτείνουμε το χάρτη του σώματός μας για να συμπεριλάβουμε το αυτοκίνητο που οδηγούμε. Οι πιο έμπειροι οδηγοί γνωρίζουν το πλάτος του αυτοκινήτου τους με απόλυτη ακρίβεια.
Οι αισθητηριακοί υποδοχείς για το ιδιοδεκτικό σύστημα βρίσκονται στους μυς και τις αρθρώσεις. Το σύστημα αυτό μας δίνει πληροφορίες και για τη σχέση των μελών του σώματός μας μεταξύ τους. Μας δίνει τη δυνατότητά να ξέρουμε που είναι τα μέλη του σώματός μας και πώς κινούνται ακόμη και με κλειστά τα μάτια. Για παράδειγμα είναι υπεύθυνο να δώσει στο σώμα τα απαραίτητα σήματα για να κατέβουμε τις σκάλες χωρίς να έχουμε οπτική επαφή.
Η μάθηση και η προσοχή εξαρτώνται από την ικανότητά μας να αφομοιώσουμε και να οργανώσουμε τις πληροφορίες που παίρνουμε από τις αισθήσεις μας. Η ιδιοδεκτικότητά μας δεν μπορεί να λειτουργήσει από μόνη της, αλλά βασίζεται σε συνεχή πληροφόρηση που λαμβάνει από το απτικό και το αιθουσαίο μας σύστημα.Κάποιος που έχει προβλήματα με το σύστημα ιδιοδεκτικότητας είναι συνήθως άτσαλος, ατσούμπαλος, σκοντάφτει συχνά και ενδεχομένως να είναι πολύ επιθετικός, να μασάει διαρκώς μια τσίχλα ή να πατάει τους άλλους, να έχει πρόβλημα στην οργάνωση των κινήσεών του ή να λερώνεται όταν τρώει.
Προτιμά να μην κινείται ή αποφεύγει δραστηριότητες έντονης δράσης, αποφεύγει να σηκώνει βαριά αντικείμενα, κουράζεται εύκολα, σκοντάφτει πάνω σε έπιπλα ή άλλους ανθρώπους. Δυσκολεύεται να αντιληφθεί τη θέση του σώματός του στο χώρο και να κάνει κινήσεις με ευκολία χωρίς τη βοήθεια της όρασης. Δεν ελέγχει πάντα τη δύναμή του και παρουσιάζει φτωχό συντονισμό των κινήσεων.
Οι δραστηριότητες ιδιοδεκτικότητας είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για την ηρεμία, την οργάνωση και την αυτορύθμιση. Δεκαπέντε λεπτά ιδιοδεκτικής άσκησης μπορεί να έχει θετική δράση για 1-2 ώρες στην επεξεργασία των αισθήσεων. Υπάρχουν πολλές ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας και περιλαμβάνουν:
- Τα παιχνίδια σε σκάλες (ανέβασμα-κατέβασμα)
- Σύρσιμο μέσα σε σήραγγες ή κουτιά
- Παιχνίδια με σχοινιά ή ελαστικές μπάντες
- Πάλη
- Τράβηγμα/ σπρώξιμο ενός καροτσιού
- Πέταγμα μπάλας
- Κλωτσιές σε μια μπάλα ποδοσφαίρου ή μια μεγάλη μπάλα
- Το κουβάλημα αντικειμένων όπως τα βιβλία
- Κολύμπι
- Δραστηριότητες με μεγάλες μπάλες
- Βόλτες με ζώα
- Δραστηριότητες με πατίνι
- Αποσυναρμολόγηση ανθεκτικών παιχνιδιών όπως τα Lego, οι χάντρες και τα ελαστικά παιχνίδια
- Παιχνίδια με την πλαστελίνη
- Χτυπήματα σε σάκο του μποξ
- Παιχνίδι με μαξιλάρια
- Τέντωμα του σώματος
- Ασκήσεις όπως οι κοιλιακοί και τα άλματα
- Κούνια
- Σπρώξιμο, σε ένα τοίχο ή σε ένα άλλο άτομο
- Αδρές κινητικές δεξιότητες, περπάτημα με σάκο στην πλάτη, ποδηλασία σε ανηφόρα
- Μασάζ
