Λίγα λόγια για την απτική αμυντικότητα

Απτική Αμυντικότητα στα παιδιά

Λίγα λόγια για την Απτική Αμυντικότητα

Το απτικό σύστημα (αφή) έχει την λειτουργία της προστασίας ώστε να αποφεύγουμε κάτι επικίνδυνο όπως για παράδειγμα να τραβήξουμε το χέρι μας μακριά από τη φωτιά και την δράση της διάκρισης όπως το να διακρίνουμε και να πιάσουμε την γόμα αντί για τη ξύστρα στην κασετίνα μας χωρίς την επιρροή της όρασης. Η ολοκλήρωση της αφής είναι πολύ σημαντική για την ανάπτυξη της συνειδητότητας του σώματος, τις λεπτές δεξιότητες και την αίσθηση άνεσης με τα χάδια και τα αγγίγματα. Είναι βασικό σύστημα για την συναισθηματική ανάπτυξη του ατόμου.

Το απτικό σύστημα λαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την αίσθηση της αφής. Οι υποδοχείς του απτικού συστήματος βρίσκονται στο δέρμα του σώματος, δηλαδή από το κεφάλι μέχρι τα πόδια και ενεργοποιούνται από την αίσθηση του ήπιου αγγίγματος, της πίεσης, της δόνησης, της θερμοκρασίας και του πόνου. Η αίσθηση της αφής είναι η κυρίαρχη αίσθηση κατά την γέννηση και παίζει σημαντικό ρόλο στην αντίληψη και των άλλων αισθήσεων κατά την ανάπτυξη του παιδιού.

Είναι η αίσθηση της αφής που μας συνδέει με τους άλλους γύρω μας και με το περιβάλλον παρέχοντας συναισθηματική ασφάλεια, την αντίληψη του σώματός μας, την ικανότητα ανάπτυξης πολλών δεξιοτήτων, όπως είναι η λεπτή κινητικότητα και οι κοινωνικές δεξιότητες. Καθημερινές δραστηριότητες, δουλείες του σπιτιού, οι δραστηριότητες στο σχολείο ή στην εργασία εξαρτώνται από ένα λειτουργικό απτικό σύστημα.

Στην ουσία, η απτική αμυντικότητα είναι μια υπερβολική αντίδραση ή υπερευαισθησία σε ένα απτικό ερέθισμα (πχ. άγγιγμα) που για τους περισσότερους ανθρώπους θεωρείται αβλαβές και ανεκτό.Είναι με άλλα λόγια μια μορφή διαταραχής της αισθητηριακής ρύθμισης που εμφανίζεται πολύ συχνά σε παιδιά και ενήλικες με αυτισμό.

Άτομα τα οποία δεν έχουν την επαρκή ικανότητα να επεξεργαστούν και να οργανώσουν τα ερεθίσματα που δέχονται από το περιβάλλον μέσω αυτού τωου συστήματος, παρουσιάζουν δυσκολία στην παραγωγή προσαρμοστικών αντιδράσεων, την προσοχή, τον κινητικό σχεδιασμό και γενικά δυσκολίες στη μάθηση και τη συμπεριφορά. Τα παιδιά με αυτισμό συνήθως δυσκολεύονται να προσαρμόσουν κατάλληλα τις αντιδράσεις τους στα διάφορα ερεθίσματα που δέχονται και αυτό έχει αντίκτυπο στη συμπεριφορά τους. Ως εκ τούτου, εμφανίζουν διάφορες συμπεριφορές οι οποίες είναι απόρροια δυσκολιών αισθητηριακής ολοκλήρωσης.

Κάποιες από αυτές τις συμπεριφορές εκδηλώνονται λόγω υπερευαισθησίας (καταγραφή των ερεθισμάτων ως πιο έντονα / πιο υπερβολικά από ότι είναι στην πραγματικότητα) και άλλες λόγω υποευαισθησίας (δυσκολία στην καταγραφή των ερεθισμάτων εκτός αν είναι πολύ δυνατά και συνεχόμενα).

Ένα παιδί με απτική αμυντικότητα μπορεί να εμφανίζει τις εξής αντιδράσεις: Αποφεύγει τα αγγίγματα και τη σωματική επαφή, αποφεύγει διάφορα υλικά όπως πλαστελίνη, κόλλα, δαχτυλομπογιές, κρέμα σώματος, άμμο. Σε κάποιες περιπτώσεις δεν θέλουν καθόλου να λερώνονται τα χέρια του ή του αρέσει να φορά γάντια.

Δυσανασχετεί έντονα, αποφεύγει ή κλαίει σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως το λούσιμο, κόψιμο ή χτένισμα των μαλλιών, το βούρτσισμα των δοντιών, το κόψιμο των νυχιών, το πλύσιμο του προσώπου. Δυσανασχετεί σε συγκεκριμένους τύπους ρούχων, παπούτσια ή κάλτσες (πχ ενοχλούνται από τα τζιν ή κοτλέ ή ενοχλούνται από τα ταμπελάκια στις μπλούζες).

Κάποιες άλλες περιπτώσεις είναι οι εξής: αντιδρούν με επιθετικότητα όταν τα ακουμπούν άλλα παιδιά, αποφεύγουν να περπατούν ξυπόλυτοι στην άμμο ή στο χορτάρι, εκνευρίζονται να στέκονται στην ουρά διότι δε τους αρέσει να βρίσκονται κοντά σε άλλους, δεν ανέχονται το ξύσιμο στην πλάτη ή το μασάζ, είναι εκλεκτικοί με την τροφή και ως εκ τούτου διαθέτουν περιορισμένο διαιτολόγιο εξαιτίας της ευαισθησίας στην υφή της τροφής (πχ. προτιμά τις μαλακές τροφές)

Από την άλλη μεριά, μπορεί να παρουσιάζει ασυνήθιστη ανάγκη να ακουμπά αντικείμενα, δεν αντιλαμβάνεται την θερμότητα και τον πόνο σε φυσιολογικό βαθμό. Αναζητά έντονα την σωματική επαφή και απτική πίεση, προτιμά να μένει ξυπόλυτο, παρουσιάζει εμμονή στο να τρίβει / ξύνει επιφάνειες ή αυτοτραυματίζεται.

Για να είναι λειτουργικό το απτικό σύστημα θα πρέπει τα 2 είδη του, δηλαδή αυτό της προστασίας ή άμυνας (που μας καθιστά σε εγρήγορση ώστε να αντιδρούμε κάθε φορά που αγγίζουμε κάτι επικίνδυνο) και αυτό της διάκρισης (που μας καθιστά ικανούς να νιώθουμε τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του αντικειμένου που αγγίζουμε) να είναι ανεπτυγμένα και με τις λειτουργίες τους εναρμονισμένες. Τότε μόνο γνωρίζουμε ποιο άγγιγμα είναι επικίνδυνο, ποιο ευχάριστο, ποιο μπορεί να αγνοηθεί και ποιο πρέπει να διερευνηθεί. εργοθεραπεία στην αθήνα

Written by 

Αφήστε μια απάντηση