Τι είναι ο αμφίπλευρος συντονισμός;
Στην καθημερινότητά μας εκτελούμε πλήθος δραστηριοτήτων, όπου χρησιμοποιούμε δεξιότητες για τις οποίες δεν προσπαθούμε συνειδητά. Μια από αυτές τις δεξιότητες είναι ο αμφίπλευρος συντονισμός, ο οποίος ξεκινάει ήδη από τη βρεφική ηλικία. Με τον όρο αμφίπλευρος συντονισμός εννοούμε τον συντονισμό των κινήσεων των δύο τμημάτων του σώματος, του δεξιού και του αριστερού. Ένα άτομο που είναι ικανό να συντονίσει ταυτόχρονα τα δύο του χέρια για την διεκπεραίωση μιας δραστηριότητας έχει αναπτύξει τον αμφίπλευρο συντονισμό.
Συντονισμένη και ταυτόχρονη κίνηση μπορεί να υπάρχει ανάμεσα στα δύο χέρια, καθώς και στα πόδια. Αν ένα παιδί δεν έχει αναπτύξει επαρκώς τη συγκεκριμένη δεξιότητα, τότε είναι πιθανό να δυσκολευτεί αρκετά σε απλές καθημερινές δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα να κλωτσήσει μια μπάλα σε στόχο.
Υπάρχουν τρία είδη αμφίπλευρου συντονισμού:
α) οι συμμετρικές κινήσεις, όπου τα 2 χέρια κάνουν την ίδια κίνηση ταυτόχρονα,
β) οι εναλλασσόμενες κινήσεις, τα 2 χέρια κάνουν εναλλάξ την ίδια κίνηση και
γ) η κίνηση όπου χρησιμοποιείται το κυρίαρχο χέρι και το μη κυρίαρχο που βοηθάει στη σταθεροποίηση.
Ο αμφίπλευρος συντονισμός στην καθημερινότητα του παιδιού
Οι δεξιότητες του αμφίπλευρου συντονισμού εμφανίζονται στην βρεφική ηλικία και είναι παρούσες και σε όλη την ενήλικη ζωή του ανθρώπου. Εμφανίζονται αρχικά στα βρέφη σαν απλό χτύπημα δύο αντικειμένων μεταξύ τους, ύστερα η ανάγκη τους να κινηθούν και να διερευνήσουν το περιβάλλον τους ενισχύει την ανάπτυξη του μπουσουλήματος ώστε μεγαλώνοντας να φτάσει σε πιο σύνθετες δεξιότητες όπως είναι το τρέξιμο, η χρήση του ψαλιδιού, η αναρρίχηση.
Επίσης, κατέχει σημαντικό ρόλο στις δραστηριότητες καθημερινής ζωής όπως το ντύσιμο και το δέσιμο κορδονιών αλλά και σε μαθησιακές καθώς είναι βασική προΰπόθεση για την ομαλή ένταξη του παιδιού στην γραφή.
Πως καταλαβαίνουμε ότι ένα παιδί έχει δυσκολία στον αμφίπλευρο συντονισμό;
Το αιθουσαίο σύστημα είναι υπεύθυνο για τον αμφίπλευρο συντονισμό, έτσι, παρατηρούμε πως παιδιά που δυσκολεύονται στις αμφίπλευρες κινήσεις παρουσιάζουν φτωχή επεξεργασία του αιθουσαίου συστήματος.
Τα παιδιά που δυσκολεύονται με τον αμφίπλευρο συντονισμό δεν μπορούν να ολοκληρώσουν (ή ολοκληρώνουν με δυσκολία) δραστηριότητες που αφορούν στην λεπτή και αδρή κίνηση. Παρακάτω αναφέρονται ενδεικτικά μερικές αντίστοιχες δραστηριότητες:
ΑΔΡΗ
- Να πιάνει την μπάλα
- Να πιάνει μικρή μπάλα που αναπηδάει
- Να κάνει πηδηματάκια
- Να κάνει ποδήλατο
- Να κάνει κούνια στη παιδική χαρά
ΛΕΠΤΗ
- Να δέσει ή να λύσει τα κορδόνια του
- Να τραβήξει γραμμή με χάρακα
- Να κόψει με ψαλίδι
- Να περάσει χάντρες σε κορδόνι
- Να χρησιμοποιεί πιρούνι και μαχαίρι όταν τρώει
Τεχνικές ενίσχυσης του αμφίπλευρου συντονισμού:
- Φτιάξτε φούσκες και χρησιμοποιήστε και τα δύο χέρια για να τις σπάσετε.
- Χωρίστε βαμβάκι σε τμήματα, κολλήστε σε χαρτί για να φτιάξετε μια εικόνα.
- Σκίστε λωρίδες από χαρτί, κολλήστε σε χαρτί για να φτιάξετε κολάζ.
- Πιέστε, τραβήξτε και πλάστε πηλό, στόκο, ζύμη για παιχνίδια ή αφρό μοντελισμού.
- Διαλύστε κατασκευές από Lego(πλαστικά τουβλάκια για παιχνίδι) και με τα δύο χέρια.
- Πλάστε πηλό ή ζυμάρι χρησιμοποιώντας πλάστη.
- Κρουστά παιχνίδια: κύμβαλα, ντραμς (χρησιμοποιώντας και τα δύο χέρια) κτλ.
- Παίξτε με ένα παιχνίδι ακορντεόν.
- Τραβήξετε και επαναφέρετε στην αρχική θέση σωλήνες με πτυχώσεις.
- Παίξτε με μια μπάλα που ανοίγει και κλείνει.
- Παιχνίδι με κέρματα: συγκεντρώστε κέρματα σε μια σειρά, αναποδογυρίστε με κάθε χέρι στη μια άκρη μέχρι να συναντηθούν στη μέση.
- Παιχνίδι με κέρματα: τοποθετήστε σε κύκλο, ξεκινήστε από την κορυφή και χρησιμοποιώντας δύο χέρια ταυτόχρονα αναποδογυρίστε τα κέρματα μέχρι τα χέρια σας να συναντηθούν από κάτω
- Κάντε σχοινάκι.
- Παιχνίδι με μπάλα: πετάξτε και πιάστε την και με τα δύο χέρια.
- Κάντε μια μπάλα να αναπηδήσει και με τα δύο χέρια, πετάξτε την ή σπρώξτε την πάνω σε ένα τοίχο και με τα δύο χέρια.
- Ντραμς: χρησιμοποιήστε ένα χέρι τη φορά (εναλλασσόμενες αμφίπλευρες κινήσεις). Προσπαθήστε να μιμηθείτε ένα ρυθμό.
- Κάντε τρίκυκλο ή ποδήλατο.
- Ποδήλατο στον αέρα: ενώ είστε ξαπλωμένοι ανάσκελα, σηκώστε να πόδια προς το ταβάνι και προσποιηθείτε πως κάνετε ποδήλατο.
- Περπάτημα, τρέξιμο, χοροπήδημα, κολύμπι.
- Χοροπήδημα από το ένα πόδι στο άλλο, μετά 2-3 πηδήματα με το ίδιο πόδι. Εναλλάσσετε τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις για να μεγαλώσει η πρόκληση.
- Κάντε ταχυδακτυλουργικά κόλπα με μαντήλια/μπάλες.
Τέλος, σημειώνουμε πως ένας εργοθεραπευτής είναι ο πιο κατάλληλος σύμβουλος σας για την ανάπτυξη των κινητικών δεξιοτήτων και του συντονισμού του παιδιού σας.
