Όταν ξεκινάτε να μαθαίνετε σε ένα παιδί στο φάσμα του αυτισμού να χρησιμοποιεί την τουαλέτα, αρχικά, πρέπει να αποκτήσετε έναν στόχο ρεαλιστικό. Πρέπει να κατανοήσετε πως το παιδί θα περάσει από αρκετά στάδια μέχρι να καταφέρει να πηγαίνει από μόνο του. Κάθε βήμα στη διαδικασία είναι και ένας στόχος. Είναι απαραίτητο να παρατηρείτε και να αξιολογείτε τι καταλαβαίνει το παιδί σας από τη διαδικασία, ώστε να αρχίζετε την εκπαίδευση στο σωστό σημείο.
Καλό είναι να ξεκινάτε καθιερώνοντας μια θετική και με νόημα ρουτίνα και να μαζεύετε πληροφορίες για να δείτε αν το παιδί σας είναι έτοιμο για προγραμματισμένη εκπαίδευση ή πιο ελεύθερη και ανεξάρτητη προσέγγιση.
Σε καθημερινή βάση, πηγαίνετε το παιδί στο μπάνιο για ένα γρήγορο έλεγχο κάθε 30 λεπτά. Εσείς πρέπει να καταγράψετε πληροφορίες για κάθε επίσκεψη στην τουαλέτα.
Παρακάτω παρατίθεται ένα παράδειγμα για τον τρόπο συλλογής των πληροφοριών:
- Είναι το παιδί σας στεγνό για σημαντικά χρονικά διαστήματα;
- Τα κάνει πάνω του σε τακτικά χρονικά διαστήματα;
- Δείχνει με κάποιον τρόπο πως έχει λερώσει τα ρούχα του;
- Παρουσιάζει παύσεις ενώ τα κάνει πάνω του;
Αν η απάντηση σε όλα τα παραπάνω είναι «όχι», τότε το παιδί δεν είναι ακόμη έτοιμο να πάει μόνο του στην τουαλέτα. Ωστόσο, ο στόχος καθιέρωσης μιας θετικής ρουτίνας για την τουαλέτα παραμένει κατάλληλος.
Επίσης, μπορείτε να αξιολογείτε και άλλα μέρη της εκπαίδευσης.
- Αντιλαμβάνεται το παιδί σας πώς εξελίσσεται η ρουτίνα;
- Μπορεί το παιδί να ντυθεί μόνο του; (ποιες δεξιότητες έχει)
- Εκδηλώνει συγκεκριμένους φόβους ή ενδιαφέρον σχετικά με τον χώρο της τουαλέτας; (αντίδραση στο καζανάκι, στο νερό της λεκάνης, στο ρολό του χαρτιού υγείας ή σε κάποιο άλλο εξάρτημα του μπάνιου)
- Ποιο είναι το εύρος της προσοχής του;
Μόλις τελειώσετε το στάδιο της αξιολόγησης, θα έχετε όλα τα απαραίτητα δεδομένα για να θέσετε έναν εφικτό στόχο. Η ανάλυση των βημάτων, που πρέπει να εκτελέσει το παιδί για να πάει στην τουαλέτα, σας δίνει μια εικόνα για τις αναγκαίες δεξιότητες. Η αξιολόγηση του παιδιού σε κάθε βήμα σας βοηθάει να θέσετε ένα ρεαλιστικό στόχο και σας υπενθυμίζει να δουλεύετε σε λίγες δεξιότητες κάθε φορά.
Οι αναλύσεις της κάθε εργασίας (βήματος) μπορεί να είναι οικουμενικές ή πολύ συγκεκριμένες. Κάθε βήμα στην ανάλυση της εργασίας μπορεί να διευρυνθεί σε περαιτέρω μαθησιακά βήματα. Ακολουθούν αναλυτικά παραδείγματα βημάτων:
Ανάλυση εργασίας
- Μπαίνουμε στο μπάνιο (μην κλειδώσετε την πόρτα).
- Βγάζουμε τα ρούχα.
- Αφήνουμε τον ενήλικα να τραβήξει το ύφασμα.
- Τραβούμε το ύφασμα από τις μέση.
- Τραβούμε το ύφασμα από τα γοφούς.
- Τραβούμε το ύφασμα από τους μηρούς.
- Τραβούμε το ύφασμα από τους γόνατα.
- Τραβούμε το ύφασμα από τη γάμπες.
- Καθόμαστε στη λεκάνη.
- Παίρνουμε χαρτί υγείας.
- Σκουπιζόμαστε με το χαρτί.
- Πετάμε το χαρτί στο καλάθι.
- Σηκωνόμαστε.
- Τραβάμε τα ρούχα προς τα πάνω.
- Τραβάμε καζανάκι.
- Πλένουμε τα χέρια μας.
Όταν ξεκινάτε την εκπαίδευση στην τουαλέτα, προετοιμάστε το περιβάλλον με τον απαιτούμενο εξοπλισμό και απομακρύνετε επιπλέον περισπασμούς.Σχεδιάστε ένα πρόγραμμα για την τουαλέτα που θα αντιστοιχεί στα αποτελέσματα που έχετε πάρει. Αν το παιδί μένει συνήθως στεγνό για μια ώρα, αναμένετε να πάει στο μπάνιο περίπου 10 λεπτά πριν. Προσπαθήστε να προσαρμόσετε το πρόγραμμα στους φυσικούς κύκλους της ημέρας.
Προγραμματίστε μια κλασική εκπαίδευση χρήσης της τουαλέτας, την οποία θα ακολουθεί το παιδί σας και κάντε ένα γράφημα αυτής της επαναλαμβανόμενης δραστηριότητας, έτσι ώστε το παιδί σας και καθένας που το βοηθά να μπορεί να το ακολουθήσει.
Κρατήστε θετική στάση, επαινέστε τις προσπάθειες, επιβραβεύστε το στεγνό και καθαρό παιδί και δώστε χρόνο στο παιδί σας. Τέλος, όταν το παιδί σας έχει κάποια επιτυχία, βοηθήστε το να μάθει να το αναφέρει όταν πρόκειται να πάει στην τουαλέτα με ένα νεύμα, μια λέξη ή μια εικόνα ή με συνδυασμό αυτών. Οι οπτικές ενδείξεις ως μέρος του καθημερινού σας προγράμματος βοηθούν το παιδί σας να πει πότε θέλει να πάει στην τουαλέτα.
