Πως αντιμετωπίζουμε συμπεριφορικά προβλήματα των παιδιών στον ύπνο.
Συμβουλές προς τους γονείς
Μια από τις πιο συνήθεις δυσκολίες που έρχονται αντιμέτωποι οι γονείς είναι οι ανησυχίες των παιδιών τους κατά την διάρκεια του βραδιού. Υπάρχουν αναρίθμητες προσπάθειες και τσακωμοί, έτσι ώστε ο γονέας να πείσει το παιδί να πάει στο κρεβάτι του ή να παραμείνει εκεί όλη τη διάρκεια του βραδιού.
Πολλά παιδιά εμφανίζουν περιστασιακά διαταραχές στον ύπνο, οπότε για να αξιολογήσουν οι γονείς πότε το πρόβλημα είναι αληθινό χρειάζεται να δούνε τη συχνότητα, την ένταση, τον αριθμό και τη διάρκεια των δυσκολιών. Σημαντικό είναι επίσης να αποκλείσουν προβλήματα υγείας που μπορεί να επηρεάζουν τον ύπνο του παιδιού, καθώς και κάποιες φοβίες. Οι διαταραχές ύπνου μπορεί να σχετίζονται με αλλεργίες, με το σύνδρομο υπνικής άπνοιας, με κολικούς, βήχα και κρυολογήματα, ωτίτιδα, ή δερματικές παθήσεις, όπως η ατοπική δερματίτιδα.
Τα πιο συνηθισμένα προβλήματα την ώρα του ύπνου είναι:
- Άρνηση του παιδιού να πάει στο κρεβάτι του τη συγκεκριμένη ώρα που έχουν ορίσει οι γονείς
- Αφύπνιση κατά τη διάρκεια της νύχτας και κάλεσμα των γονιών να πάνε κοντά του
- Επιθυμία να κοιμάται στο κρεβάτι των γονιών
Οι γονείς συνήθως εξαιτίας της κούρασης και του άγχους, επιτρέπουν στο παιδί να αποκοιμηθεί όπου θέλει και αργότερα το μεταφέρουν στο δωμάτιο του, ή παραμένουν μαζί του στο δωμάτιο πολλές ώρες μέχρι να κοιμηθεί, ενώ άλλοι αποδέχονται την επιθυμία του παιδιού να κοιμάται στο γονεϊκό κρεβάτι ή με τον έναν ή και με τους δύο γονείς. Το μήνυμα που περνάνε στο παιδί με αυτούς τους τρόπους είναι ότι αν επιμείνει υιοθετώντας έντονες και παρατεταμένες συμπεριφορές θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Πρακτικές συμβουλές προς τους γονείς:
- Επιλέξτε μια λογική ώρα ύπνου ανάλογα με την ηλικία και τις ανάγκες του παιδιού και διατηρήστε την σταθερή. Χρησιμοποιείστε και οπτικό πρόγραμμα(οπτικές υπενθυμίσεις).
- Ενημερώστε το παιδί περίπου 15 λεπτά νωρίτερα πως πλησιάζει η ώρα του ύπνου.
- Το παιδί πρέπει να είναι ήρεμο πριν το ύπνο, οπότε αποφύγετε τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών ή τηλεόρασης.
- Φροντίστε το τελευταίο γεύμα να είναι ελαφρύ με απόσταση από την ώρα τουύπνου.
- Αποφύγετε υπερβολική διέγερση πριν τον ύπνο (σοκολάτες, ποτά ή σνακ με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη κτλ). Αποφύγετε ποτά που περιέχουν καφεΐνη: Είναι δυνητικό διεγερτικό και υπάρχει σε πολλά ποτά, όπως το τσάι και η κόκα-κόλα.
- Αποθαρρύνετε την λήψη άφθονων υγρών.
- Διατηρήστε μια καθημερινή ρουτίνα μέχρι το παιδί να πέσει στο κρεβάτι του (μπάνιο, πλύσιμο δοντιών, φόρεμα πυτζαμών).
- Συνοδεύεστε το παιδί στο κρεβάτι του και διαβάστε του μία ιστορία ή κάντε μία μικρή κουβέντα για κάποιο ευχάριστο θέμα, για να το βοηθήσετε να χαλαρώσει.
- Αν το παιδί εμφανίζει δυσκολία στο να χαλαρώσει και να κοιμηθεί, εφαρμόστε τεχνικές γιόγκα ή χαλάρωσης μέσω αναπνοών
- Μεταμορφώστε το δωμάτιο σε περιοχή ύπνου: Απομακρύνετε παιχνίδια, υπολογιστές κτλ αν το παιδί σας έχει πρόβλημα με τον ύπνο. 1-2 χνουδωτά παιχνίδια επιτρέπονται.
- Ελέγξτε το δωμάτιο για τυχόν υπερβολικά αισθητηριακά ερεθίσματα: ρολόι που κτυπά, κλαδιά δέντρου που γρατζουνούν το παράθυρο, η αίσθηση που δίνουν οι πυτζάμες ή τα σεντόνια ή ακόμα και μοτίβα σε σεντόνια ή κουρτίνες.
- Αν το παιδί δυσκολεύεται να αποκοιμηθεί χωρίς να είστε μαζί του, καθίστε κοντά του κρατώντας το χέρι του, χωρίς να μιλάτε και σταδιακά απομακρυνθείτε.
- Αν το παιδί κλαίει ή σας φωνάζει επίμονα, πηγαίνετε στο δωμάτιο να βεβαιωθείτε ότι είναι καλά και μείνετε μέχρι να ηρεμήσει, προσφέροντας του όσο το δυνατόν λιγότερη προσοχή (ένα απαλό άγγιγμα, σύντομες διαβεβαιώσεις ότι είναι ώρα για ύπνο) καθώς αυτή λειτουργεί ως ενίσχυση και θα το ωθήσει να επαναλάβει τις μη λειτουργικές συμπεριφορές μέσα στη νύχτα.
- Όταν το παιδί ξυπνάει και έρχεται στο κρεβάτι σας, αφού βεβαιωθείτε ότι δεν συμβαίνει κάτι σοβαρό, επιστρέψτε μαζί στο δωμάτιο του με ηρεμία και μείνετε για λίγο μαζί του, χωρίς να του δίνετε την προσοχή που επιδιώκει.
- Είναι σημαντικό όταν το παιδί αρχίσει να πηγαίνει στο κρεβάτι του χωρίς φασαρία ή παραμένει στο κρεβάτι του όλη τη νύχτα, να του πείτε πόσο ευχαριστημένοι είστε μαζί του.
- Και οι δύο γονείς χρειάζεται να συμμετέχουν στην διαδικασία του ύπνου, εναλλάξ, ώστε το παιδί να μην περιμένει από τον ίδιο γονέα να αναλαμβάνει την ευθύνη κάθε βράδυ.
- Αφιερώστε ποιοτικό χρόνο στο παιδί μέσα στην ημέρα, ώστε να μην έχει την ανάγκη για επαφή το βράδυ και να διαχωρίσει την ώρα του παιχνιδιού από την ώρα της ξεκούρασης.
- Κρατήστε ένα ημερολόγιο ύπνου για να σημειώνετε ακριβώς πότε εμφανίζονται τα προβλήματα και πόσο διαρκούν.
- Καθορίστε σαφή όρια αφύπνισης: Οι ώρες ύπνου και αφύπνισης πρέπει να είναι σταθερές 7 μέρες την εβδομάδα. Οι ώρες αφύπνισης μάλιστα είναι πιο σημαντικές για να καθιερωθεί μια ρουτίνα ύπνου. Τότε, αν παρατηρήσουμε μεγάλη δυσκολία στην αφύπνιση, αυτό ίσως είναι σημάδι στέρησης ύπνου. Επίσης, δεν αφήνουμε το παιδί να κοιμηθεί για μεσημέρι μετά τις 3.
- Καταγράψτε την πρόοδο του παιδιού σας: Επιβραβεύστε τις επιτυχημένες ήσυχες νύκτες. Μπορείτε να χρησιμοποιείστε έναν πίνακα – ημερολόγιο, όπου θα κολλάτε αυτοκόλλητα.
Όταν τα προβλήματα ύπνου επιμένουν και οι παραπάνω συμβουλές δεν έχουν επιφέρει το αναμενόμενο αποτέλεσμα, οι γονείς χρειάζεται να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό, προκειμένου να εντοπιστούν οι δυσκολίες και να διαμορφωθούν ειδικές στρατηγικές ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του παιδιού και των γονιών του.
