Τα οφέλη του θεάτρου και του θεατρικού παιχνιδιού στα παιδιά

Η ευεργετική επίδραση του θεάτρου στα παιδιά είναι αποδεδειγμένη εδώ και χρόνια, γι’ αυτό και οι παραστάσεις έχουν ενταχθεί στο σχολικό πρόγραμμα των εκδρομών. Ας δούμε όμως πιο αναλυτικά τα θετικά στοιχεία στην παρακολούθηση θεάτρου από παιδιά και στη συνέχεια θα αναλύσουμε το θεατρικό παιχνίδι.

Η ενσυναίσθηση, η κριτική σκέψη, η πνευματική καλλιέργεια και η ανάπτυξη της προσοχής είναι μόνο λίγα από τα πολλαπλά οφέλη του παιδικού θεάτρου. Φυσικά, η έξαψη της φαντασίας, η δημιουργική περιέργεια, η εικαστική συγκίνηση, η επαφή με άλλα παιδιά σε νέους χώρους, ακόμα και η επικοινωνία με τους θεατρικούς ήρωες που διευρύνει την κοινωνικότητα, αποτελούν πολύ βασικά προνόμια της θεατρικής εμπειρίας.

Μέσα από το θέατρο το παιδί ψυχαγωγείται και μέσα από τα διάφορα οπτικά ερεθίσματα αφήνει τη φαντασία του ελεύθερη, η οποία το βοηθά να αναπτύξει τη σκέψη του πόσο μάλλον όταν τροφοδοτείται από σωστά ερεθίσματα. Επιπλέον, το παιδί λαμβάνει γλωσσικά ερεθίσματα και ιδέες που βοηθούν στην ανάπτυξη του λεξιλογίου του, την αντίληψη και τις γνώσεις του. Όταν οι λέξεις συμβαδίζουν με τη δράση και τη γλώσσα του σώματος αφομοιώνονται πιο εύκολα από το παιδί.

Επιπροσθέτως, το θέατρο βοηθά στην κοινωνικοποίηση των παιδιών αλλά και στην ανάπτυξη προσοχής/συγκέντρωσης. Αφενός είναι ένα βίωμα που μοιράζεται με άλλους και μπορεί να συζητήσει για αυτό, αφετέρου κατανοεί τη συγκεκριμένη κοινωνική συνθήκη, που απαιτείται προσοχή και σεβασμός για να έρθει εις πέρας. Έτσι το παιδί ηρεμεί και παρακολουθεί συγκεντρωμένο τη θεατρική παράσταση.

Συνοψίζοντας, η παρακολούθηση μιας θεατρικής παράστασης από ένα παιδί είναι εξαιρετικά θετική. Οι αξίες που μπορεί να απορροφήσει ένα παιδί αλλά και ο τρόπος που θα τις αφομοιώσει είναι αποτελεσματικότεροςαπό την προσπάθεια του γονέα να περάσει με τα λόγια τα ίδια διδάγματα στο παιδί.

Όσον αφορά τώρα το θεατρικό παιχνίδι, είναι μια βιωματική δραστηριότητα, όπου τα παιδιά μέσα από την μίμηση, τη κίνηση, τη μουσική εκφράζονται και επικοινωνούν. Το παιδί μπορεί να ενισχύσει τη σκέψη του, τα συναισθήματα του και τη φαντασία του. Μέσα από το θεατρικό παιχνίδι προσεγγίζεται και αναλύεται η ανθρώπινη συμπεριφορά. Τα παιδιά μαθαίνουν να έρχονται σε επαφή με καταστάσεις από την καθημερινότητά τους και συνειδητοποιούν τα όρια της φαντασίας και του πραγματικού. Τα παιδιά μέσα από τη συμμετοχή τους στο θεατρικό παιχνίδι :

έρχονται σε «γνωριμία» με το κόσμο και τα προβλήματα που τους περιβάλλουν μαθαίνοντας να βρίσκουν μόνα τους λύση σε ότι τους απασχολεί
αναπτύσσουν διάφορες ικανότητες, όπως κοινωνικότητα, σεβασμό, δημιουργικότητα, αίσθημα ευθύνης, συνεργασία, πρωτοβουλία
καταφέρνουν να επικοινωνούν, να μοιράζονται, να καταλαβαίνουν τον κόσμο
αναπτύσσουν σταδιακά τη δυνατότητα της αυτοέκφρασης (λεκτικής και μη λεκτικής) και του αυτοέλεγχου των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς
διασκεδάζουν ενώ παράλληλα ενισχύεται η αισθητική καλλιέργεια μέσα από τα σκηνικά και τα κοστούμια, η γλωσσική ανάπτυξη, η ψυχική εκτόνωση, η καταπολέμηση της δειλίας και η τόνωση της αυτοπεποίθησή τους.

Το θεατρικό παιχνίδι απευθύνεται σε νήπια, παιδιά και εφήβους και περιλαμβάνει :

Ασκήσεις γνωριμίας, ασκήσεις εμπιστοσύνης
Παιχνίδια, σωματική έκφραση, παντομίμα
Επιλογή μιας ιστορίας και δραματοποίηση της ιστορίας αυτής
Ανάλυση μύθων, παραμυθιών
Χρήση αντικειμένων για τη δημιουργία ρόλων και σκηνικών

Σκοπός του θεατρικού παιχνιδιού είναι να βοηθήσει τα παιδιά να οργανώσουν δημιουργικά και να εξωτερικεύουν τις προσωπικές τους εμπειρίες, ιδέες και συναισθήματα. Τα παιδιά μπορούν να δουν το κόσμο διαφορετικά, να γυρίσουν σε γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο παρελθόν και να τα γνωρίσουν μέσα από το παιχνίδι. Εκεί τα παιδιά λειτουργούν σαν να είναι κάποιος άλλος, μπορούν να κρυφτούν πίσω από το ρόλο και να αντιμετωπίσουν τις καταστάσεις εντελώς διαφορετικά απ’ ότι συνήθως.

Τα παιδιά θα γνωρίσουν πρώτα από όλα τον εαυτό τους (αυτογνωσία) μέσα στην ομάδα και θα μάθουν έτσι να επικοινωνούν πιο αποτελεσματικά με τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας. Επίσης, το θέατρο εστιάζεται γύρω από κανόνες δικαίου και ηθικές αξίες, τι είναι συμφωνημένο και τι μη που τα παιδιά μαθαίνουν αβίαστα να σέβονται και να τηρούν.

Μέσα από τη δραματοποίηση και τη θεατρική πράξη το παιδί απολαμβάνει:

την ελεύθερη επιλογή του τρόπου έκφρασης και επικοινωνίας,
την αποδέσμευση της φαντασίας του,
τη μεθόδευση της εξάσκησης των εκφραστικών μέσων του (κίνησης, φωνής, προσώπου, λόγου),
την προσωπική στάθμιση του είδους της συμμετοχής του,
το παιχνίδι,
την ανάπτυξη των δημιουργικών δυνάμεών του,
την απελευθέρωση του πηγαίου και του αυθόρμητου,
τη χρήση του συμβολικού βιώματος,
τη δυνατότητα αυτοσχεδιασμού,
τη διερεύνηση της σχέσης με «τον άλλον»,
την τριβή με τη δυναμική της ομάδας που προάγει σχέσεις παραδοχής, εμπιστοσύνης, αλληλοεκτίμησης, αλληλοκατανόησης, αλληλοβοήθειας,
την εναλλαγή των οπτικών της αλήθειας,
τη δημιουργία επικοινωνιακής ατμόσφαιρας,
την εναλλακτική χρήση του χώρου και την παρέμβαση σ’ αυτόν,
τον έλεγχο του χρόνου και της κατανομής του,
την διερεύνηση των ορίων μεταξύ πειθαρχίας και αυτοπειθαρχίας προς όφελος της δεύτερης.