Επαγγελματικός προσανατολισμός σε άτομα με αυτισμό

Υπάρχουν πολλά επαγγέλματα που μπορεί να είναι κατάλληλα για άτομα στο φάσμα του αυτισμού, καθώς αξιοποιούν τα δυνατά σημεία τους, δηλαδή η προσοχή στη λεπτομέρεια, η αφοσίωση,η ικανότητα εστίασης, η ακρίβεια, η ικανότητα διαχείρισης ρουτίνας, η λογική σκέψη και η ικανότητα εστίασης. Η επιλογή επαγγέλματος θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα ατομικά ενδιαφέροντα, τις δεξιότητες και τις προκλήσεις που μπορεί να αντιμετωπίσει το άτομο.Η ένταξη ενός ατόμου με αυτισμό σε χώρο εργασίας ανάλογα με το λειτουργικό επίπεδο απαιτεί κατάλληλη και συνεχή υποστήριξη, καθώς και προσαρμογή και διαμόρφωση του χώρου στις ανάγκες και τις ικανότητες του ατόμου.

Στους εφήβους και ενήλικες με αυτισμό και χαμηλό δείκτη νοημοσύνης είναι βασικό να ξεκινήσει η εκπαίδευση στις βασικές δεξιότητες επικοινωνίας σε όσο γίνεται μικρότερη ηλικία, καθώς το βασικό εμπόδιο της ένταξης αυτών των ατόμων είναι η έλλειψη κατάλληλης κοινωνικής συμπεριφοράς στον εργασιακό χώρο. Οι έφηβοι ή ενήλικες με αυτισμό μπορούν μετά από την κατάλληλη διδασκαλία να ενταχθούν σε εργαστήρια όπως :

κεραμικής,
υφαντικής,
κηροπλαστικής,
αρτοζαχαροπλαστικής.

Επιπλέον λόγω της ανάγκης αυτών των ατόμων για επαναλαμβανόμενη ρουτίνα, ξεκάθαρες οδηγίες, αλλά και της επιμονής τους στην λεπτομέρεια θα μπορούσαν να απασχοληθούν με εργασίες, όπως η συναρμολόγηση και η αποσυναρμολόγηση, η συσκευασία και η τοποθέτηση ετικετών σε συσκευασίες.

Οι έφηβοι και ενήλικες με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας ή σύνδρομο Asperger λόγω του φυσιολογικού ή ανώτερου δείκτη νοημοσύνης φαίνεται να έχουν περισσότερες επαγγελματικές επιλογές. Μπορούν να απασχοληθούν σε εργασίες που χρειάζονται ακρίβεια, οργάνωση και έμφαση στη λεπτομέρεια, σε επαγγέλματα που δεν είναι ανταγωνιστικά και δεν απαιτούν επικοινωνιακές δεξιότητες ή σύνθετους χειρισμούς στο λόγο.

Οι υπηρεσίες αυτές αφορούν επαγγέλματα σε ιδιωτικές και δημόσιες επιχειρήσεις που απαιτούν να εργάζεται κάποιος σ’ ένα γραφείο και στις αρμοδιότητες τους μπορεί να περιλαμβάνουν την παραλαβή και αποστολή εμπορευμάτων, τη χρήση μηχανών γραφείου και ηλεκτρονικού υπολογιστή. Αντιπροσωπευτικά επαγγέλματα είναι :

υπάλληλος γραφείου, αρχειοθέτηση, διαχείριση εγγράφων
διοικητική υποστήριξη,
υπάλληλος γενικών καθηκόντων,
γραμματέας,
δακτυλογράφος, στενογράφος,
τεχνική υποστήριξη,
υπάλληλος λογιστηρίου,λογιστής/λογιστικός βοηθός,
εισαγωγή δεδομένων,
υπάλληλος ταχυδρομείου.

Ακόμη, τα καταφέρνουν καλά σε εργασίες ακριβείας και επαγγέλματα που απαιτούν μεγάλη δεξιοτεχνία στη χρήση χεριών ή στη χρήση μηχανημάτων, όπως:

αργυροχρυσοχόος,
φυσητής γυαλιού,
μηχανικός αυτοκινήτων,
ηλεκτρολόγος,
ηλεκτρονικός,
διακοσμητής,
κατασκευαστής κοσμημάτων,
επιπλοποιός,
πιλότος αεροσκαφών,
ταπετσέρης,
κηπουρική και φροντίδα πάρκων,
τεχνικός εργαστηρίου,
συντήρηση εγκαταστάσεων.

Άλλες φορές πάλι το επάγγελμα προκύπτει από τα ειδικά ενδιαφέροντα που έχουν τα άτομα, όπως αεροπλάνα, τρένα, υπολογιστές, γεωγραφία, ζώα, φύση. Κάποια ταιριαστά επαγγέλματα είναι:

καθηγητές,
προγραμματιστές υπολογιστών και λογισμικού, χειριστής υπολογιστή,
επιστήμονες/ερευνητές (ειδικά σε τομείς όπως η βιολογία, η χημεία, η φυσική, η αστρονομία)
φωτογράφοι,
στατιστικολόγοι,
χαρτογράφοι,
τεχνικοί ή συντηρητές αεροσκαφών

Άτομα με ΔΑΦ αποδίδουν καλύτερα στις μοναχικές εργασίες παρά σε αυτές που απαιτούν συνεργασία, όπως για παράδειγμα: καλλιτέχνες, κουρδιστές πιάνων, ζωγράφοι, αγρότες, εργάτες σε κουζίνες εστιατορίων, βοηθοί βιβλιοθήκης, εργάτες σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου η καλή τεχνική κατάρτιση του ατόμου στην εργασία του δεν επαρκεί, καθώς αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα στη συνεργασία του με τους άλλους. Τα άτομα με Asperger περιγράφονται από τους άλλους ως υπερβολικά εκκεντρικά και εγωκεντρικά λόγω του ότι κάθε συζήτηση τους περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό τους ή έχουν μια εμμονή με περίπλοκα θέματα.

Η δυσκολία στην κοινωνική αλληλεπίδραση, η ανάγκη για σαφείς οδηγίες, η υπερφόρτωση από αλλαγές αποτελούν προκλήσεις για τα άτομα με ΔΑΦ. Εξειδικευμένα γραφεία υποστηριζόμενης απασχόλησης και επαγγελματικής επανένταξης μπορούν να βοηθήσουν στην αξιολόγηση, την εκπαίδευση και την εύρεση κατάλληλης θέσης εργασίας, όπως το ΕΓΥΑ που αναφέρεται στο Κοι.Σ.Π.Ε. «Διαδρομές».
παράλληλη στήριξη στο χώρο σας στην Αθήνα