Το παιδί μου έχει αναπτυξιακή διαταραχή στερεοτυπικών κινήσεων ή στερεοτυπικές κινήσεις λόγω αυτισμού
Οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές αποτελούν μια ομάδα διαταραχών με νευροβιολογική βάση που εκδηλώνονται κατά την πρώιμη αναπτυξιακή περίοδο και χαρακτηρίζονται από ελλείμματα στην απόκτηση και εκτέλεση συγκεκριμένων
νοητικών, κινητικών, γλωσσικών ή κοινωνικών λειτουργιών επηρεάζοντας τη λειτουργικότητα.
Πιο συγκεκριμένα, οι Διαταραχές Κινητικών Δεξιοτήτων περιλαμβάνουν τη διαταραχή αναπτυξιακού συντονισμού και τις κινητικές στερεοτυπίες.
- Η Διαταραχή Αναπτυξιακού Συντονισμού χαρακτηρίζεται από ελλείμματα στην απόκτηση και εκτέλεση συντονισμένων κινητικών δεξιοτήτων.Τα άτομα με ΑΔΚΣ μπορεί να εμφανίζουν αδεξιότητα, αργό ρυθμό ή λανθασμένη κινητική απόδοση και δυσκολίες στον κινητικό συντονισμό.
- Η Διαταραχή Στερεοτυπικών Κινήσεων(SMD) χαρακτηρίζεται από την επίμονη (π.χ. για αρκετούς μήνες) παρουσία εκούσιων, επαναλαμβανόμενων, στερεοτυπικών, φαινομενικά άσκοπων (και συχνά ρυθμικών) κινήσεων που εμφανίζονται κατά την πρώιμη αναπτυξιακή περίοδο.
Ας εμβαθύνουμε όμως στην Διαταραχή Στερεοτυπικών Κινήσεων. Η Αναπτυξιακή Διαταραχή Στερεοτυπικών Κινήσεων (SMD) είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες, φαινομενικά μη σκοπούμενες και οδηγούμενες από παρόρμηση κινήσεις, οι οποίες ενδέχεται να είναι αυτοτραυματικές ή μη και προκαλούν σημαντική λειτουργική παρεμπόδιση, διότι παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου.
Οι κινήσεις αυτές ενίοτε μπορεί να μειώνουν το άγχος ή να λειτουργούν ως αυτο-διέγερση. Γενικότερα, μπορεί να περιλαμβάνουν αλλόκοτες κινήσεις των χεριών, του σώματος ή του κεφαλιού, ή επαναλαμβανόμενη χρήση αντικειμένων. Πιο συγκεκριμένα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κουνήματα των χεριών,
- ροκάνισμα του σώματος,
- κτύπημα του κεφαλιού,
- δάγκωμα του εαυτού,
- χτύπημα του σώματος,
- φτερούγισμα των δακτύλων,
- κυκλικές κινήσεις χεριών,
- κοπάνημα αντικειμένων.
Η SMD εμφανίζεται:
- Σε 3-4% των παιδιών με πολύπλοκες στερεοτυπικές κινήσεις,
- Σε 4%-16% των ατόμων με νοητική αναπηρία, όπου οι αυτοτραυματικές μορφές είναι συχνότερες και πιο σοβαρές,
- Πιο συχνά στα αγόρια (αναλογία 2:1 έως 3:1).
Οι νευροαναπτυξιακές διαταραχές έχουν σύνθετη αιτιολογία η οποία σε πολλές περιπτώσεις παραμένει άγνωστη. Εκτιμάται ότι κυρίως σχετίζεται με γενετικούς ή άλλους παράγοντες παρόντες από τη γέννηση(πχ. λόγω γενετικών και νευροβιολογικών επιρροών, ιδίως σε σύνδρομα όπως Lesch-Nyhan, Rett και Cornelia de Lange). Παράλληλα, η ανεπάρκεια κατάλληλων περιβαλλοντικών ερεθισμάτων ή οι περιορισμένες μαθησιακές ευκαιρίες και εμπειρίες μπορούν επίσης να συμβάλουν στην εκδήλωσή τους και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση.
Επιπλέον, ορισμένες νευροαναπτυξιακές διαταραχές μπορεί να οφείλονται σε τραυματισμό, ασθένεια ή άλλη βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά την αναπτυξιακή περίοδο. Άλλοι αιτιολογικοί παράγοντες περιλαμβάνουν τη χρόνια σωματική ενόχληση ή τον πόνο (π.χ. ωτίτιδα, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση) που ενδέχεται να πυροδοτεί ή να εντείνει τις κινήσεις και τέλος, το χαμηλό γνωστικό δυναμικό, που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο και δυσκολία ανταπόκρισης στις παρεμβάσεις.
Η SMD μπορεί να είναι μεμονωμένη ή να συνοδεύει άλλες διαταραχές, ιδίως διαταραχές του αυτιστικού φάσματος, ΔΕΠΥ, νοητική υστέρηση ή γενετικά σύνδρομα (π.χ. Lesch-Nyhan) και ψυχώσεις. Επίσης, μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμούς ή να παρεμποδίσει τη σχολική, κοινωνική ή επαγγελματική λειτουργία. Αν συνυπάρχει αυτοτραυματισμός, η λειτουργικότητα επηρεάζεται πιο σοβαρά και απαιτούνται μέτρα πρόληψης και παρακολούθησης.
Η SMD μπορεί να έχει σοβαρές λειτουργικές και ψυχοκοινωνικές συνέπειες, όπως:
- Κοινωνική απομόνωση, λόγω της αλλόκοτης εικόνας των κινήσεων,
- Δυσκολία στις σχολικές δραστηριότητες, είτε λόγω διακοπής της συγκέντρωσης είτε λόγω αυτοτραυματισμού,
- Εμπόδια σε ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία
- Αναστολή δραστηριοτήτων λόγω κινδύνου τραυματισμού,
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση,
- Συναισθηματική επιβάρυνση για την οικογένεια, που μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολία στην κατανόηση ή διαχείριση των στερεοτυπιών.
Η SMD διαγιγνώσκεται μόνο όταν οι κινήσεις δεν εξηγούνται καλύτερα από άλλη πρωτογενή διαταραχή ή δεν αποτελούν φυσιολογικό αναπτυξιακό στάδιο. Οι κινήσεις δεν πρέπει να οφείλονται σε άλλη ιατρική πάθηση, φαρμακευτική αγωγή ή άλλη αναπτυξιακή διαταραχή. Σύμφωνα με το διαγνωστικό εγχειρίδιο DSM-5, οι στερεότυπες κινήσεις αποτελούν κριτήριο διάγνωσης για την Διαταραχή του Φάσματος του Αυτισμού (ΔΦΑ). Ωστόσο, η ύπαρξη στερεοτυπικών κινήσεων μπορεί να συμβεί και ως ένα αυτόνομο διαγνωστικό κριτήριο, εάν δεν πληρούνται τα κριτήρια για ΔΦΑ.
Η αντιμετώπιση των νευροαναπτυξιακών διαταραχών απαιτεί πολυπαραγοντική προσέγγιση που μπορεί να περιλαμβάνει εκπαιδευτικές παρεμβάσεις, συμπεριφοριστικές θεραπείες, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία και, όπου είναι απαραίτητο, φαρμακευτική αγωγή. Η πρώιμη παρέμβαση είναι κρίσιμη για τη βελτίωση των μακροπρόθεσμων εκβάσεων σε προσωπικό, κοινωνικό, ακαδημαϊκό ή επαγγελματικό επίπεδο.
συνεδρίες εργοθεραπείας στο χώρο σας στην Αθήνα
