Meltdowns στον αυτισμό
Τα meltdown που βιώνουν τα άτομα στον αυτισμό δεν πρέπει να μπερδεύονται με τα tantrums, τα ξεσπάσματα θυμού δηλαδή. Τα meltdown προσδιορίζονται από πλήρη απώλεια ελέγχου, αισθητηριακή υπερφόρτωση, κυριεύουν σώμα και μυαλό. Δεν πρόκειται λοιπόν για μία συμπεριφορά που το αυτιστικό άτομο επιλέγει. Είναι ακούσια και μπορεί να συμβούν σε οποιαδήποτε ηλικία, οποιαδήποτε στιγμή.
Κλωτσιές, μπουνιές, τράβηγμα μαλλιών, κραυγές, χτύπημα κεφαλιού, φωνές, πτώσεις στο έδαφος, κλάμα, δάγκωμα, καταστροφή αντικειμένων, επίθεση σε άλλα άτομα, αυτοτραυματισμοί, τρέξιμο, περπάτημα, σκαρφάλωμα, ταχύτερες επαναλαμβανόμενες κινήσεις, κρύψιμο αυτιών και προσώπου, εμβρυακή στάση, είναι μερικές μόνο από τις σωματικές αντιδράσεις σε ένα meltdown.
Είναι σημαντικό να διευκρινύσουμε ότι το άτομο δεν έχει πρόθεση να βλάψει κάποιον κατά τη διάρκεια του meltdown.
Άτομα που βιώνουν meltdownsπεριγράφουν ότι αισθάνονται κατακυριευμένοι από πληροφορίες, αισθήσεις και κοινωνικό και συναισθηματικό στρες. Βιώνουν μέγιστα συναισθήματα θυμού, θλίψης και φόβου. Δυσκολεύονται στην σκέψη και στη μνήμη κατά τη διάρκεια του meltdown και δεν μπορούν να ελέγξουν τον εαυτό τους.
Ένα meltdown μπορεί να προκύψει μετά από αισθητηριακή υπερφόρτωση του ατόμου, όταν συσσωρεύονται απαιτήσεις, επειδή το άτομο κάνει masking είτε μετά από κόπωση ή εξάντληση.Γνωρίζουμε πως τα αυτιστικά άτομα βιώνουν μεγαλύτερα προβλήματα στον ύπνο σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό, τα οποία σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με χειρότερη λειτουργικότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επίσης, η καταπίεση και η προσπάθεια απόκρυψης της αισθητηριακής υπερφόρτωσης μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε σωματικό πόνο.
Κατά τη διάρκεια ενός meltdown η επεξεργασία γραπτών και προφορικών πληροφοριών μπορεί να είναι αδύνατη. Το άτομο δυσκολεύεται πολύ στην εύρεση λέξεων, στην κατανόηση αφηρημένων εννοιών, στην επεξεργασία των ερωτήσεων και αδυνατεί να λάβει νέες πληροφορίες.
Επηρεάζονται οι ανώτερες γλωσσικές δεξιότητες όπως η πρόβλεψη, η εξαγωγή συμπερασμάτων, η επίλυση προβλημάτων. Το αυτιστικό άτομο μπορεί να καταβάλλεται εύκολα από άτομα που μιλούν καθώς ακόμα και η ακρόαση της ομιλίας μπορεί να επιδεινώσει ένα meltdown.
Ένα meltdown μπορεί να επηρεάσει κάθε μορφή επικοινωνίας (νοήματα, χειρονομίες, εκφράσεις προσώπου, τόνο φωνής κλπ), όχι μόνο την ομιλία. Η επικοινωνία των επιθυμιών και των αναγκών είναι αδύνατη, γραπτώς ή προφορικώς. Το αυτιστικό άτομο πιθανό να μη μπορεί να μιλήσει, να μην μπορεί να αλληλεπιδράσει λεκτικά. Μπορεί να παρουσιάζεται αυξημένη ηχολαλία, επανάληψη λέξεων ή φράσεων ανασύροντας φράσεις από τη μνήμη του καθώς αδυνατεί να κατασκευάσει νέες εκείνη την στιγμή.
Τα επίπεδα άγχους είναι τόσο υψηλά, τόσο έντονη η αισθητηριακή υπερφόρτιση που επηρεάζεται άμεσα ο ρυθμός και η ροή της ομιλίας του παρουσιάζοντας εικόνα ταχυλαλίας και τραυλισμού: η ομιλία του μπορεί να είναι γρήγορη και αποδιοργανωμένη, να παρουσιάζει διακοπτόμενη ροή επαναλαμβάνοντας φωνές, συλλαβές, λέξεις, κάνοντας παύσεις.
Πώς μπορώ να βοηθήσω;
Μπορούμε να προλάβουμε ένα meltdown εάν αποφεύγουμε εξαρχής αυτό που μπορεί να το ενεργοποιήσει. Αυτό μπορεί να είναι οτιδήποτε: π.χ να μην αφαιρούμε από το αυτιστικό παιδί το αντικείμενο που αγαπά, να μην αναγκάζουμε το άτομο να βρίσκεται σε χώρους που δε νιώθει άνετα ή με άτομα που δεν θέλει, να αποφεύγουμε τα μέρη με πολύ κόσμο και έντονα ερεθίσματα, να μην πιέζουμε το άτομο και να του δίνουμε χώρο να αποσυμπιέζεται.
Όλα αυτά δεν είναι παραξενιές, ούτε έχουν στόχο να μας προσβάλλουν. Στην πραγματικότητα δεν έχουν να κάνουν με εμάς. Είναι μία βασική ανθρώπινη ανάγκη για το αυτιστικό άτομο και πρέπει να είναι απόλυτα αποδεκτά ως μέρος της φροντίδας και της αυτοφροντίδας του. Μερικές απλές συμβουλές είναι και οι παρακάτω:
- Παραμένουμε ήρεμοι
- Δημιουργούμε ένα ασφαλές αισθητηριακά περιβάλλον
- Περιορίζουμε όσα λέμε. Ή σταματάμε να μιλάμε. Ο πολύς λόγος μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση και παρερμηνεία.
- Μειώνουμε την ένταση της φωνής μας.
- Αφήνουμε προσωπικό χώρο. Ελέγχουμε την παρόρμησή μας να εισβάλουμε στον προσωπικό χώρο του άλλου.
- Δεν αγγίζουμε το άτομο πάρα μόνο εάν το ίδιο το άτομο το θέλει
- Χρησιμοποιούμε απλές προτάσεις, όχι σύνθετο, αφηρημένο και εξεζητημένο λόγο.
- Μπορούμε να πούμε: «Είναι εντάξει», «Είμαι εδώ», «Τι χρειάζεσαι;», «Είσαι εντάξει», «Είσαι ασφαλής».
