Πως αναπτύσσεται το λεξιλόγιο στον εγκέφαλο
Από τη γέννηση του το βρέφος, αρχίζει να δέχεται καταιγισμό ερεθισμάτων μέσω των οποίων μαθαίνει τον κόσμο του.Το άμεσο περιβάλλον του, δηλαδή η οικογένεια του, μπορεί να συμβάλει και να στηρίξει όλους τους τομείς ανάπτυξης του παιδιού. Μιλώντας πιο συγκεκριμένα για τη γλωσσική ανάπτυξη, είναι αξιοσημείωτο να αναφέρουμε ότι μέσα στο μικρό χρονικό διάστημα των έξι χρόνων, τα παιδιά κατακτούν τις βασικές δομές της μητρικής τους γλώσσας.
Στη μικρή, αλλά κρίσιμη αυτή περίοδο, τα παιδιά θα κατανοήσουν και θα χρησιμοποιήσουν ορθά τη γλώσσα, μετά από μια ραγδαία και αξιοθαύμαστη ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας.
Είναι γνωστό ότι τα πρώτα χρόνια ανάπτυξης του παιδιού είναι τα πιο σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Οι νευρώνες του παιδικού εγκεφάλου, αντιδρούν στα περιβαλλοντικά ερεθίσματα και με αυτόν τον τρόπο αναπτύσσουν ένα πυκνό δίκτυο δενδριτών, οι οποίοι δημιουργούν διασυνδέσεις μεταξύ τους. Παρ’ όλο που ξέρουμε ότι οι γενετικές διαφορές (γονίδια) επηρεάζουν την ανάπτυξη του κάθε παιδιού, πρόσφατες έρευνες ενισχύουν το γεγονός ότι η ανάπτυξη των παιδιών επηρεάζεται άμεσα από το περιβάλλον, τις εμπειρίες και τα ερεθίσματα που λαμβάνουν.
Η πρώιμη παροχή ερεθισμάτων συμβάλλει καταλυτικά στη μεγαλύτερη και πλουσιότερη ανάπτυξη του παιδικού εγκεφάλου. Έτσι οι γονείς, μπορούν να συμβάλουν αισθητά στη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών τους, παρέχοντας τους ένα γόνιμο περιβάλλον και συνθήκες, τις οποίες τα παιδιά με την σειρά τους θα χρησιμοποιήσουν για να μεγιστοποιήσουν τις ικανότητες τους.
Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών είναι ένα από τα πιο σημαντικά κριτήρια για τη σχολική ετοιμότητα των παιδιών. Ειδικότερα το μέγεθος του εκφραστικού και αντιληπτικού λεξιλογίου των παιδιών αποτελεί προγνωστικό παράγοντα της σχολικής επιτυχίας των παιδιών. Παιδιά με γλωσσικές δυσκολίες στη νηπιακή ηλικία έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν μαθησιακές δυσκολίες στο δημοτικό σχολείο.
Βεβαίως, τα χρόνια μέχρι και τη φοίτηση του παιδιού στην υποχρεωτική εκπαίδευση είναι τα πιο σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του. Οι γονείς στην προσχολική ηλικία αποτελούν τον σημαντικότερο φορέα μάθησης και κοινωνικοποίησης του παιδιού τους. Έτσι, η νηπιακή ηλικία αποτελεί την ιδανικότερη περίοδο για να ενισχύσουμε την επικοινωνία και το λεξιλόγιο των παιδιών μας, καθώς, σύμφωνα με τους ειδικούς, μέχρι τα 6 έτη τα παιδιά έχουν κατακτήσει τις βασικές δομές της μητρικής τους γλώσσας.
Πρόσφατες έρευνες απέδειξαν ότι εκτός από την κληρονομική προδιάθεση πολύ ενεργό ρόλο στη γλωσσική ανάπτυξη διαδραματίζει και η πρώιμη παροχή ερεθισμάτων. Επομένως, το περιβάλλον και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες μεγαλώνει ένα παιδί αυξάνουν τις ικανότητες του.
Η μάθηση είναι μια συνεχής διαδικασία, η οποία πρέπει να στηριχθεί από τους γονείς και το άμεσο περιβάλλον μέσα από καθημερινές δραστηριότητες και συναλλαγές.Το παιδί εξελίσσει τις γλωσσικές του ικανότητες σταδιακά, ακολουθώντας μια εξελικτική πορεία. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την εξελικτική πορεία, μπορούμε να ενισχύσουμε και να προωθήσουμε τις γλωσσικές τους ικανότητες ανάλογα με την ηλικία ή το γλωσσικό στάδιο στο οποίο βρίσκονται.
Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών είναι ένα σημαντικό κριτήριο για τη σχολική τους ετοιμότητα. Τα μικρά παιδιά λειτουργούν σαν «σφουγγάρια» και απορροφούν με μεγάλη ταχύτητα τις πληροφορίες που λαμβάνουν, με αποτέλεσμα να μαθαίνουν συνεχώς νέα πράγματα. Η ενίσχυση του λεξιλογίου τους, όμως, είναι μια διαδικασία που απαιτεί συνεχή αλληλεπίδραση και οπωσδήποτε μεγάλη υπομονή.
Ένα πλούσιο λεξιλόγιο μας βοηθάει στην ενίσχυση της κατανόησης, της επικοινωνίας, της ικανότητας ανάγνωσης και την δημιουργία μιας επιτυχημένης έκθεσης. Αυτός είναι και ο λόγος που οι γονείς πρέπει να κάνουν ό, τι μπορούν για να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιο των παιδιών τους.Για να πετύχουμε κάτι τέτοιο δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι δύσκολο… απλές καθημερινές δραστηριότητες αρκούν για να βοηθήσουν το παιδί να αποκτήσει ένα εντυπωσιακό λεξιλόγιο που θα αποτελέσει ένα ισχυρό εφόδιο σε όλη την πορεία της ζωής του!
