Κολύμβηση στον αυτισμό και οφέλη
Η κολύμβηση είναι μια ευχάριστη δραστηριότητα για τους περισσότερους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών με αυτισμό. Γιατί, όμως, είναι υψίστης ανάγκης η εκμάθηση κολύμβησης σε αυτιστικά άτομα;
Αρχικά, έχει διαπιστωθεί ότι τα παιδιά με αυτισμό έχουν 160 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν από πνιγμό σε σχέση με τα τυπικά παιδιά. Η τάση που έχουν για το νερό που φαίνεται να ανακουφίζει το άγχος τους για την έλλειψη επικοινωνίας με τους γύρω τους σε συνδυασμό με την άγνοια κινδύνου, η οποία τα χαρακτηρίζει, μπορούν να εξελιχθούν σε τραγωδία.
Η θεραπευτική κολύμβηση αποτελεί ένα συνδυασμό κινησιοθεραπείας, φυσιοθεραπείας, αισθητηριακής ολοκλήρωσης και ψυχαγωγίας.Η επίδραση του νερού είναι θεραπευτική καθώς βελτιώνει τα αντανακλαστικά, παρέχει καλύτερο έλεγχο των κινήσεων, της ισορροπίας και του προσανατολισμού, βελτιώνει την αναπνευστική λειτουργία, υιοθετεί πιο φυσιολογικές στάσεις και κινήσεις και παρέχει χαλάρωση, βελτιώνοντας των έλεγχο των ακούσιων κινήσεων.
Η άσκηση στο νερό αποτελεί μία κατάλληλη μέθοδο πρώιμης παρέμβασης που βοηθά επίσης στην προώθηση του κινητικού, κοινωνικού και συναισθηματικού τομέα, στη βελτίωση της δύναμης και της αντοχής, επιδρά θετικά στον συντονισμό, στο εύρος κίνησης, στην αυτοαντίληψη, στην ισορροπία καθώς επίσης επηρεάζει θετικά και την λεκτική επικοινωνία και το άγγιγμα. Τέλος, συμβάλλει στη βελτίωση της συγκέντρωσης- προσοχής και της βλεμματικής επαφής.
Οι δραστηριότητες μέσα στο νερό παρέχουν στα αυτιστικά παιδιά ιδιοδεκτικά ερεθίσματα αφής. Τα παιδιά με αυτισμό έχουν σημαντικές αισθητηριακές δυσκολίες και είναι πολύ διασπαστικά. Αντιδρούν είτε υπερβολικά είτε υποτονικά στα ερεθίσματα από το περιβάλλον τους, ενώ έχουν και πολύ έντονες αντιδράσεις σε ορισμένες υφές. Το ζεστό νερό δημιουργεί ένα ασφαλές περιβάλλον και τους παρέχει υδροστατική πίεση, η οποία πραγματικά τα ηρεμεί.
Είναι πολύ πιθανό η καλή σχέση των ατόμων με αυτισμό με το νερό να οφείλεται στο ότι μέσα στο νερό ο θόρυβος περιορίζεται και η όραση αμβλύνεται. Ίσως να είναι η ελευθερία της κίνησης ή η απόλαυση του να περιβάλλεσαι από κάτι απαλό που σε στηρίζει και σε συγκρατεί.
Η θεραπευτική κολύμβηση ενδείκνυται για νευρομυϊκές διαταραχές (εγκεφαλική παράλυση, μυοπάθεια, σύνδρομα κ.ά), νοητική υστέρηση, διαταραχή ελλειματικής προσοχής- υπερκινητικότητα, διαταραχές του λόγου (τραυλισμός), αισθητηριακές διαταραχές (απτική αμυντικότητα, ιδιοδεκτικότητα, προσανατολισμό) και αναπτυξιακές διαταραχές όπως αυτισμός, σύνδρομο Asperger, σύνδρομο Rett κ.ά.
Κάποιες παράμετροι που θα πρέπει να λάβουμε υπ΄όψην είναι οι παρακάτω:
- Tα παιδιά με ΔΑΦ έχουν άγνοια κινδύνου, γι΄αυτό και η ασφάλεια πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα.
- Σε κάθε αλλαγή στη καθημερινότητά τους τα άτομα με ΔΑΦ μπορεί να εκδηλώσουν υπερδιέγερση και ανεξέλεγκτη συμπεριφορά.
- Η εμφάνιση φοβίας για το νερό δεν είναι απίθανο σενάριο, όπως και συγκεκριμένες περιοχές της πισίνας, ή το περιβάλλον ή το σύνολο των κολυμβητών. Το κάθε παιδί χρειάζεται το χρόνο του και τον τρόπο του. Άλλα πρέπει να προσεγγίσουν το νερό με σταδιακά βήματα ενώ άλλα ωφελούνται μπαίνοντας άμεσα μέσα.
- Ο φόβος για το άγνωστο μπορεί να κάνει το παιδί να εμφανίσει ιδιότυπες συμπεριφορές όπως νεύρα, νευρικό γέλιο, ηχολαλία ή χτύπημα των χεριών. Αυτό μπορεί να οφείλεται επίσης στο νέο περιβάλλον ή την αισθητηριακή υπερφόρτωση.
- Τα παιδιά με ΔΑΦ δυσκολεύονται στη βλεμματική επαφή, τη συγκέντρωση και το συντονισμό των κινήσεων τους. Είναι, επομένως, απαραίτητο οι εντολές να διατυπώνονται με σαφή και απλό τρόπο ενώ έχει εξασφαλιστεί η συγκέντρωση του παιδιού.
- Μερικά παιδιά με ΔΑΦ ανταποκρίνονται ασυνήθιστα στη σωματική επαφή, άρα είναι απαραίτητο να καθοδηγούνται με ήρεμες και απλές κινήσεις.
- Τέλος, το φως παρέχει οπτικά ερεθίσματα στα παιδιά με αυτισμό. Έτσι, για περισσότερη οπτική διέγερση, μπορούμε να τοποθετήσουμε στο κάτω μέρος της πισίνας αυτοκόλλητα (ανακλαστήρα) με διαφορετικά χρώματα.
