Λίγα λόγια για την εναντιωματική προκλητική διαταραχή
Η εναντιωματική προκλητική διαταραχή (ODD) είναι μία συμπεριφοριστική ψυχιατρική διαταραχή των παιδιών/εφήβων που περιλαμβάνει την εναντίωση στους γονείς, την παραβίαση κανόνων, οδηγεί σε ανυπακοή και θυμό κατά των προσώπων που επιβάλλουν εξουσία και μπορεί να επηρεάσει την προσωπική ζωή, τη σχολική απόδοση, καθώς και την κοινωνική ζωή του ατόμου. Όλα τα παιδιά παρεκτρέπονται μερικές φορές (ειδικά όταν κουράζονται, όταν πεινάνε ή αγχώνονται), αλλά τα παιδιά με ΕΠΔ παρουσιάζουν πιο ακραία προβλήματα συμπεριφοράς.
Συμπτώματα Εναντιωματικής Προκλητικής Διαταραχής:
- Συχνά ξεσπάσματα οργής στο σπίτι ή/και στο σχολείο
- Συχνές συγκρούσεις/αντιπαραθέσεις με ενήλικες ή πρόσωπα εξουσίας
- Συχνά αμφισβητεί τους κανόνες
- Περιφρόνηση και άρνηση συμμόρφωσης σε αιτήματα/κανόνες ενηλίκων
- Σκόπιμες προσπάθειες να ενοχλήσει ή να αναστατώσει τους άλλους
- Κατηγορεί τους άλλους για δικά του λάθη ή ανάρμοστες συμπεριφορές
- Συχνά είναι ευερέθιστο ή ενοχλείται εύκολα από άλλους
- Συχνά χάνει την ψυχραιμία του ή έχει εκρήξεις θυμού
- Όταν είναι αναστατωμένο πληγώνει
- Χρησιμοποιεί ψέματα για να γίνει πιστευτό
- Μνησικακία και εκδικητική στάση
- Έντονος εκνευρισμός όταν άλλοι το ενοχλούν
- Αρνητική διάθεση
Η εναντιωματική συμπεριφορά είναι ένα φυσιολογικό μέρος της ανάπτυξης των παιδιών ηλικίας 2-3 ετών έως και την πρώιμη εφηβεία. Ωστόσο, η προκλητική μη συνεργατική και εχθρική συμπεριφορά γίνεται σοβαρή ανησυχία όταν είναι τόσο συχνή και συνεπής που ξεχωρίζει σε σύγκριση με άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας και αναπτυξιακού επιπέδου και όταν επηρεάζει την κοινωνική, οικογενειακή και ακαδημαϊκή ζωή του παιδιού.
Η ΕΠΔ εκτιμάται ότι αφορά ποσοστό περίπου 3,3% του παγκόσμιου πληθυσμού. Η εμφάνισή της παρουσιάζει 2 ηλικιακές αιχμές, η πρώτη γύρω στην ηλικία των 3 ετών και η δεύτερη στην ηλικία μεταξύ 6-7 ετών.Εμφανίζεται πιο συχνά στα αγόρια παρά στα κορίτσια σε αναλογία 1,59:1 και συχνά συνυπάρχει με τη διάσπαση προσοχής, με αγχώδεις διαταραχές και συμπεριφορικές διαταραχές. Θεωρείται ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικής προδιάθεσης και περιβαλλοντικών παραγόντων, μπορεί να οδηγεί στην εκδήλωση των συμπτωμάτων. Άλλοι παράγοντες είναι:
- Χημεία εγκεφάλου (ορισμένοι τύποι χημικών ουσιών του εγκεφάλου ή νευροδιαβιβαστές δεν λειτουργούν με τον σωστό τρόπο)
- Βλάβες ή τραυματισμοί σε ορισμένα σημεία του εγκεφάλου
- Παιδιά και έφηβοι με ΕΠΔ έχουν επίσης άλλες ψυχικές ασθένειες ή μέλη της οικογένειάς τους έχουν, όπως διαταραχή ελλειμματικής προσοχής (ADHD), διαταραχές μάθησης, κατάθλιψη ή διαταραχή άγχους, διαταραχές διάθεσης ή προσωπικότητας.
- Τα παιδιά που δυσκολεύονται να ελέγξουν τα συναισθήματά τους μπροστά σε μια απογοήτευση ή ματαίωση, είναι πιο πιθανό να έχουν ODD.Οι ενήλικες πιθανώς να έχουν την τάση να ικανοποιούν τα αιτήματά τους, ώστε η οικογένεια να μπορεί να λειτουργεί όσο το δυνατόν πιο αρμονικά.
- Παιδιά που έχουν βιώσει αγχογόνες καταστάσεις και τραύμα, όπως δυσλειτουργική οικογενειακή ζωή, κατάχρηση ουσιών από γονείς ή άλλες προσωπικότητες έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ΕΠΔ.
- Η προσοχή από συνομηλίκους μπορεί συχνά να ενισχύσει την ΕΠΔ.
Τα παιδιά με ΕΠΔ μπορούν να αυτό-βοηθηθούν κάνοντας τα εξής:
- Συμμετοχή σε ατομική ή ομαδική συμβουλευτική με κάποιον ειδικό.
- Ανάπτυξη ενός υποστηρικτικού κοινωνικού συστήματος, δηλαδή ατόμων που μπορούν να τα καταλάβουν και να τα βοηθήσουν.
- Διαχείριση συμπεριφοράς με χρήση time-outs (διακοπή αρνητικής συμπεριφοράς με διάλειμμα).
- Αναγνώριση της πηγής του στρες.
- Λεκτική έκφραση συναισθημάτων
- Εκμάθηση τρόπων ηρεμίας και χαλάρωσης.
- Θέση απλών καθημερινών στόχων και τακτή επαναξιολόγησή τους.
- Συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες για εκτόνωση της ενέργειάς τους.
- Εκμάθηση κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων.
- Δημιουργία και ακολουθία καθημερινού προγράμματος δραστηριοτήτων.
- Εκμάθηση τρόπων ψυχαγωγίας.
- Αναγνώριση και παραδοχή λαθών.
- Αναγνώριση ενδείξεων παλινδρόμησης σε παλιές συμπεριφορές και προληπτική εφαρμογή σχεδίου δράσης.
Η διάγνωση της Εναντιωματικής Προκλητικής Διαταραχής (ODD) στην παιδική ηλικία περιλαμβάνει συνήθως μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση και εκτίμηση των συμπτωμάτων και της συμπεριφοράς του παιδιού, καθώς και εξέταση άλλων πιθανών καταστάσεων από εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας. Η αντιμετώπιση της ΕΠΔ περιλαμβάνει διάφορες θεραπευτικές παρεμβάσεις:
- Ατομική Συμβουλευτική.
- Οικογενειακή Θεραπεία.
- Συμπεριφορική εκπαίδευση στη διαχείριση θυμού, δεξιότητες επικοινωνίας και κοινωνικές δεξιότητες.
- Φαρμακευτική αγωγή
- Εκπαίδευση γονέων σε γονεϊκές δεξιότητες, δεξιότητες μοντελοποίησης της συμπεριφοράς (ο γονιός ως θετικό πρότυπο συμπεριφοράς), θετική ενίσχυση, διαχείριση συγκρούσεων, θέση πειθαρχικών ορίων και συνεπειών και διαχείριση άγχους.
Η θεραπεία βασίζεται σε διάφορες παραμέτρους, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας του παιδιού, της σοβαρότητας των συμπτωμάτων και της ικανότητας του παιδιού να συμμετέχει και να ανέχεται συγκεκριμένες θεραπείες.
παράλληλη στήριξη στον χώρο σας στην Αθήνα
